KURULUŞU
Anayasamızın 136. maddesinde; “Genel İdare içinde yer alan Diyanet İşleri Başkanlığı laiklik ilkesi doğrultusunda, bütün siyasi görüş ve düşüncelerin dışında kalarak dayanışmayı ve bütünleşmeyi amaç edinerek özel kanunda gösterilen görevi yerine getirir” 633 sayılı “Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun”un ise, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görevlerini, “İslam Dininin inançları, ibadet ve esasları ile ilgili işleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmek” olarak belirlemiştir.
AMACI
Diyanet İşleri Başkanlığımızın temel amaç ve ilkelerini kısaca şu şekilde sıralayabiliriz.
a) Ülkemizde ve dünyadaki siyasi görüş, düşünce ve faaliyetler karşısında tarafsız ve eşit mesafede olmak,
b) Farklılıkları ülkemizin bir zenginliği olarak kabul edip, toplumun bütününü kapsayan uzlaştırıcı ve bütünleştirici olmak,
c) Toplumsal istikrarı ve huzuru, milli birlik ve beraberliği koruyucu ve pekiştirici hizmet ve faaliyeti yürütmek, zararlı bölücü ve yıkıcı cereyanların olumsuz faaliyetleri karşısında uyarıcılık yapmak,
d) Milletimi maddi ve manevi yönden zaafa uğratarak toplumun düzenini bozan zararlı alışkanlıklar ve gayr-i ahlaki davranışlardan uzaklaştırmak için aydınlatıcı, gösterici mahiyette rehberlikte bulunmak,
e) Hizmetlerimize muhatap olan kitlenin geleneklerini, hassasiyetlerini anlayan ve değerlendiren bir tavır izlemek,
f) Çağımızdaki teknolojik gelişmeler ve iletişim imkânlarından, tarihi tecrübe ve birikimlerimizden yararlanarak bilgiye dayalı ve ahlak eksenli din hizmeti sunmak,
g) Ülkemizdeki mevcut İlahiyat Fakültesi ve çağdaş dünyada üretilen bilgileri halkımızın hizmetine sunmak,
h) Eğitim ve kültür seviyesi yüksek beşeri ilişkilerde topluma öncü, muhatabın sorularına dini çözüm yollarını üreten, söz ve davranışlarıyla örnek bir hayat sergileyen görevlilerine sahip olmak,
Temel amaç ve hedeflerimizi teşkil etmektedir.
TEŞKİLAT YAPISI
İlçe Müftülüğümüz; 1 Müftü, 1 Vaiz, 2 V.H.K.İ, 1 Şoför, 12 Kur'an Kursu Öğreticisi, 53 İmam-Hatip, 2 Müezzin-Kayyım, 1 Destek Personeli ve 1 Güvenlik ve Koruma Görevlisi olmak üzere 74 personel ile hizmet vermektedir.
MÜFTÜLÜĞÜMÜZÜN FAALİYETLERİ
A) Hac Organizasyonu: Halkımızın hac ibadetini yerine getirmelerini sağlayan çokbüyük bir organizasyondur. Vatandaşlarımızın bulundukları yerleşim alanlarından alınıp, hac ibadeti süresince Başkanlığımız personeli rehberliğinde bu ibadetlerini tam olarak yerine getirmelerini sağlayan tüm tedbirlerin alınması, yurtiçi ve yurtdışı ulaşımında, barınma ibate ve iaşelerinin karşılanması görevlerini yapan Başkanlığımız organizasyonunda görev alan personelimiz vardır.
B) Kurban Hizmetlerimiz: Vekaleten kurban kestirmek isteyen vatandaşlarımız Diyanet İşleri Başkanlığınca açıklanan rayiç bedel üzerinden vekaleten kurban kestirme imkanına sahiptir. Müracaat etmek isteyen vatandaşlarımıza İlçe Müftülüğü olarak hizmet vermekteyiz.
C) Va’z İrşat hizmetlerimiz : Merkez Camilerde merkezi ezan ve vaaz sistemi ile yapılan vaazlar aynı anda diğer mahalle ve köy camilerinin büyük bir kısmından dinlenilmektedir. Ayrıca aynı sistemle merkezde okunan ezan köylerimize ulaşmaktadır.
D) İbadet Yerlerinin Yönetimi: İlçemiz Merkez ve mahallerinde mevcut toplam 67 caminin yönetim-denetim faaliyetlerini organize etmek,
E) Eğitim Faaliyetlerimiz:
I-Örgün Eğitim: Kur’an Kurslarımızda halkımıza dini bilgiler ve Kur’an-ı yüzünden okuma dersleri verilmektedir.
II- Yaz Kur’an Kursları: Alt sınır İlkokul beşinci sınıfı bitirmiş çocuklardan başlamak üzere isteyen herkese yaz tatili döneminde her camimizde “Yaz Kur’an Kursları” açarak vatandaşlarımıza dini konularda eğitim veriyoruz.
III- Cami Dersleri: Camilerimizde cami görevlilerince yetişkinlere yönelik dini konularda dersler ve Kur’an-ı Kerim’i öğrenmek isteyenlere Kur’an dersleri veriliyor.
IV- Personele Yönelik Hizmet içi Eğitim Faaliyetleri: Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Merkezi Müdürlüklerince ve mahallinde açılan hizmet içi kursları açılarak eğitimleri yapılmaktadır.
F) Kültürel Faaliyetlerimiz:
I- Halkımızı dini ve içtimai konularda Konferanslar düzenlenmektedir.
II- Aynı konularda paneller düzenlemektedir.
III- Sempozyum vb. etkinliklerle halkımıza gereken bilgiler verilmektedir.
IV- Diyanet İşleri Başkanlığının basılı ve görsel yayınları halkımızın istifadesine sunulmaktadır.
V- Halkımız öğrenmek istedikleri sorularını bizzat veya 0 (462) 8813323 nolu telefondan ulaşmak suretiyle cevaplandırmaktadır.
G) Yurtdışı Faaliyetlerimiz: Türk Cumhuriyetleri, Türk toplulukları ve yurtdışındaki vatandaşlarımıza din hizmetleri sunmak üzere Diyanet İşleri Başkanlığımızca yurtdışına görevli gönderilmektedir. Bu göreve İlçemiz Müftülüğünden de gönderilenler olmuştur.
KURULUŞU
Osmanlı Devleti’nde din işleri Meşihat Makamlığı’nca Şeyhülislam eliyle yürütülürdü. 1920 yılında Ankara'da kurulan Meclis Hükümetinde Meşihat, “Şer’iye ve Evkaf Vekâleti” adıyla "Bakanlık" olarak yer almış, 1924 'e kadar da bu statü aynen devam etmiştir.
Din hizmetlerinin politikanın dışında ve üstünde tutulması gerçeğinden hareketle 3 Mart 1924 tarihinde Şer’iye ve Evkaf Vekâleti kaldırılarak yerine, 429 sayılı Kanunla, Başvekâlet bütçesine dahil ve Başvekâlete bağlı Diyanet İşleri Reisliği, bugünkü adıyla Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştur.
Millî Mücadele yıllarında büyük hizmetler vermiş, idarî tecrübesi olan ve uzun zaman Ankara Müftülüğü görevinde bulunan Börekçizade Mehmet Rıfat Efendi, 1 Nisan 1924 tarihinde Diyanet İşleri Reisliğine getirilmiştir. En yüksek devlet memuru maaşı alan Diyanet İşleri Reisine, bakanlara verilen kırmızı plakalı bir makam aracı tahsis edilmiş ve protokoldeki yeri de bu özelliklere göre belirlenmiştir.
Diyanet İşleri Reisliğinin merkez teşkilatı, kuruluşunun ilk yıllarında Heyeti Müşavere, Memurin ve Sicil Müdüriyeti, Müessesatı Diniye Müdüriyeti, Evrak Müdüriyeti ve Levazım Müdüriyeti birimlerinden oluşturulmuştur. 1927 yılında Tetkiki Mesahif Reisliği ile Teberrukât Heyeti Reisliği birimleri kurulmuştur. 5 Temmuz 1939 tarihinde kabul edilen 3665 sayılı kanunla da Reis Muavini kadrosu ihdas edilmiştir.
14 Haziran 1935 tarihinde kabul edilerek 22 Haziran 1935 'de yürürlüğe giren 2800 Sayılı “Diyanet İşleri Reisliği Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun”, Başkanlığın ilk teşkilat kanunu olmuştur. Bu kanunla teşkilatın yapısı, kadro oluşumu, merkez ve taşra görevlilerinin nitelikleri ve tayin usulleri gösterilmiştir. Teşkilatın görevleri ise söz konusu kanunun 2. maddesi gereğince düzenlenen ve 11 Kasım 1937 tarih ve 7647 sayılı kararname ile yürürlüğe konan “Diyanet İşleri Reisliği Teşkilatı'nın Vazifelerini Gösterir Nizamname”de belirtilmiştir.
1927 yılında oluşturulan yapıda, 1950 yılına kadar herhangi bir değişiklik yapılmamış, 20 Nisan 1950 tarihinde yürürlüğe konan 5634 sayılı Kanunla Diyanet İşleri Başkanlığı günün şartlarına göre yeniden düzenlenmiştir. Kanuna göre merkez teşkilatındaki bazı birimlerin adları değiştirilmiş, mevcut yapıya 1 adet başkan yardımcılığı ilave edilmiş, hayrat hademesi ve yayın müdürlükleri olmak üzere 2 yeni müdürlük kurulmuştur. Ayrıca ilk defa "Gezici Vaizlik" ihdas edilerek bütün vaizler maaşlı kadroya geçirilmiştir. 1951 yılında ise ilk defa Yayın Müdürlüğüne bağlı Dini Yayınlar Döner Sermaye Saymanlığı kurulmuştur.
1961 Anayasası; 154. Maddesiyle Diyanet İşleri Başkanlığı'nı bir Anayasa kurumu olarak düzenlemiş, genel idare içinde yer vermiş ve bu kurumun, özel kanununda gösterilen görevleri yerine getirmesini öngörmüştür.
1961 Anayasasının öngördüğü doğrultuda 22.06.1965 tarih ve 633 sayılı "Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun" ile Başkanlık yeni bir düzenlemeye kavuşturulmuştur. Diyanet İşleri Başkanlığı Merkez Teşkilatına bugünkü organik yapısını kazandıran ve Diyanetin tarihi gelişimi içerisinde yeni bir dönemi başlatan da bu kanun olmuştur.
30.04.1979 tarihinde yürürlüğe giren 26.04.1976 tarih ve 1982 sayılı Kanunla, 633 Sayılı "Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun"da geniş çapta değişiklik yapılmış ve Diyanet İşleri Başkanlığının yurtdışında da teşkilatlanması sağlanmıştır. Ancak 1982 sayılı Kanun, Anayasa Mahkemesi'nin 18.02.1979 tarih ve E.1979/25,K.1979/46 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Bu iptal sonucu, 633 sayılı Kanunun 1982 sayılı Kanunla değiştirilen maddeleri yürürlükten kalkmıştır. Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile çeşitli kanun ve kanun hükmünde kararnameler, 633 sayılı Kanunun bazı maddelerini hükümsüz kılmıştır. Diyanet İşleri Başkanlığı teşkilat kanununun yürürlükte kalan maddeleri ise, gerek Başkanlığın bugünkü teşkilat yapısına ve gerekse yürüttüğü hizmetlere cevap veremez durumdadır.
1961 Anayasasında Diyanet İşleri Başkanlığının genel idare içinde yer alarak özel kanununda gösterilen görevleri yerine getireceği ifade edilirken, 1982 Anayasasında ise Başkanlığın görevlerini yerine getirirken uyması gereken kıstaslar da belirtilmiştir.
Kuruluşundan bugüne kadar gerek yurtiçindeki, gerekse yurtdışındaki vatandaş, soydaş ve dindaşlarımıza din hizmeti vermekte olan Diyanet İşleri Başkanlığı, Anayasada belirtilen ilkeler doğrultusunda üzerine düşen görevleri yerine getirebilmek ve daha iyi bir hizmet sunabilmek için yoğun çalışma içerisindedir. Bundan böyle de bu yöndeki çaba ve gayretleri, artarak devam edecektir.
Anayasamızın 136. maddesinde; “Genel idare içinde yer alan Diyanet İşleri Başkanlığı, laiklik ilkesi doğrultusunda, bütün siyasî görüş ve düşünüşlerin dışında kalarak ve milletçe dayanışmayı ve bütünleşmeyi amaç edinerek, özel kanununda gösterilen görevleri yerine getirir.” hükmü yer almaktadır.
633 sayılı “Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun”un 1. maddesi ise, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görevlerini, “İslâm Dininin inançları, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmek” olarak belirlemiştir.
Diyanet İşleri Başkanlığı olarak, Anayasa ve ilgili kanunla uhdemize verilen bu hizmetleri sunarken;
1. Hizmet ve faaliyetleri ilgili mevzuat doğrultusunda yürütmek,
2. Devletimize, milletimize, dinimize ve Başkanlığımıza zarar verecek her türlü söz, yazı ve eylemden sakınmak,
3. Ülkemizde ve dünyadaki siyasî görüş, düşünce ve faaliyetler karşısında tarafsız ve hepsine eşit mesafede olmak,
4. Farklılıkları ülkemizin bir zenginliği olarak kabul edip, toplumun bütününü kucaklayıcı, uzlaştırıcı ve bütünleştirici olmak,
5. Toplumsal istikrarı ve huzuru, dinî bütünlüğü, millî birlik ve beraberliği koruyucu ve pekiştirici, din, vatan ve millet sevgisini artırıcı yönde hizmet ve faaliyet yürütmek, zararlı, bölücü ve yıkıcı cereyanların olumsuz faaliyetleri karşısında uyarıcılık yapmak,
6. Milletimizi maddî ve manevî yönden zaafa uğratarak toplum düzenini bozan kötü ve zararlı alışkanlıklar ve gayr-i ahlakî davranışlardan uzaklaştırmak için aydınlatıcı ve yol gösterici mahiyette rehberlikte bulunmak,
7. Hizmetlerimize muhatap olan kitlenin geleneklerini, hassasiyetlerini ve beklentilerini bilen, anlayan ve değerlendiren bir tavır izlemek,
8. Çağımızdaki teknolojik gelişmeler ve iletişim imkânlarından, tarihî tecrübe ve birikimlerimizden yararlanarak bilgiye dayalı, ibadet, ahlâk ve eğitim eksenli din hizmeti sunmak,
9. Ülkemizdeki mevcut 23 İlahiyat Fakültesi ve çağdaş dünyada üretilen bilgileri hizmete dönüştürmek,
10. Dinî hükümleri; ilmî bir anlayış içinde dinin özüne uygun ve günümüz ihtiyaçlarını da dikkate alarak, bugünün insanının bilgi kodlarına uygun hale getirmek,
11. Yurtiçinde ve yurtdışında din hizmeti sunan özel ve resmî kurum ve kuruluşların faaliyetlerini izlemek, değerlendirmek, gerektiğinde işbirliği yapmak, rehberlikte bulunmak; Türk Cumhuriyetleri, Balkan Kafkas Ülkeleri Türk ve Müslüman topluluklarındaki soydaş ve dindaşlarımızın da dinî konularda aydınlatılmasına yardımcı olmak,
12. Avrupa Birliği konusunda Başkanlığı ilgilendiren faaliyetleri yürütmek, dinlerarası diyalogla ilgili dünya çapında yapılan çalışmaları takip etmek, diğer din mensuplarıyla hoşgörü çerçevesinde iyi ilişkiler geliştirmek,
13.Yürütülen hizmet ve faaliyetlerimizle ilgili kısa, orta ve uzun vadeli plan ve programlar hazırlamak, belirlenen amaç ve hedeflere uygun yöntem ve projeler geliştirmek,
14. Eğitim ve kültür seviyesi yüksek, beşerî ilişkilerde topluma öncü, muhatabını anlayan ve sorunlarına dinî çözüm yolları üreten, söz ve davranışlarıyla örnek bir hayat sergileyen din görevlilerine sahip olmak,
15. Başkanlığımız merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatlarında açık bulunan kadrolara hizmetin özelliğine uygun nitelikte, ehliyetli elemanlar seçmek ve istihdam etmek,
16. Atama ve nakillerde, hizmetin gereğine, adâlet ve tarafsızlık ilkesine sadık kalmak,
17. Boşalan müftülük kadrolarını en kısa sürede doldurmak; her il ve ilçeye yeteri kadar vaiz, her cami için imam-hatip ve gerekli görülenler için müezzin-kayyım kadrosu sağlamak ve bu kadrolarda hizmetin gereği olan ehliyete haiz personel istihdam etmek,
18. Görevlilerimizin hizmette etkinliğini ve verimliliğini artırmak için takdir, taltif ve ödüllendirme yoluna gitmek,
19. Tahkikat ve denetimlerde, görevlilere rehberlik etmek suretiyle hizmetin etkinliğini ve verimliliğini artırmak,
20. Özlük hakları ile ilgili olarak çıkarılacak yasalarda ve yeni idarî ve hukukî düzenlemelerde, personelin lehine gerekli hak ve menfaatleri sağlamak amacıyla girişimlerde bulunmak ve sürekli takip etmek,
Temel amaç, ilke, hedef ve ana hizmet politikamızı teşkil etmektedir.